Xác định vị trí, vai trò và tầm quan trọng của công tác dân vận trong tình hình mới, sau khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết số 25-NQ/TW về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới”, Kết luận số 43-KL/TW, Tỉnh ủy Lào Cai đã ban hành Kế hoạch tổ chức học tập, quán triệt triển khai thực hiện Nghị quyết 25-NQ/TW, Kết luận số 43-KL/TW cho đội ngũ cán bộ chủ chốt từ tỉnh đến cơ sở. Ngày 07/8/2013, Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động số 127-CTr/TU, về thực hiện Nghị quyết số 25- NQ/TW với 07 nhóm nhiệm vụ, giải pháp thực hiện. Đồng thời chỉ đạo các cấp ủy, tổ chức đảng, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh tổ chức quán triệt, tuyên truyền nghị quyết và xây dựng chương trình hành động phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương, cơ quan, đơn vị. Trong 10 năm qua các cấp ủy đảng đã tổ chức 931 hội nghị quán triệt, tuyên truyền thực hiện Nghị quyết với trên 84.000 người tham gia; Ủy ban Nhân dân các cấp tổ chức 1.251 hội nghị với hơn 102.000 người tham gia; ban hành 1.897 văn bản triển khai thực hiện. Hội đồng Nhân dân tỉnh quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo cụ thể hóa và thực hiện hiệu quả các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác dân vận; ban hành nhiều nghị quyết, chính sách quan trọng liên quan đến đời sống Nhân dân, nhất là trên các lĩnh vực an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo, giải quyết việc làm, chính sách hỗ trợ đầu tư, cơ chế, chính sách thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Hoạt động của các đại biểu HĐND tỉnh đã có những đổi mới tích cực theo hướng sát dân, gần dân; kịp thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân đến cấp ủy, chính quyền; tăng cường, chú trọng công tác giám sát thông qua hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp. Từ năm 2013 đến năm 2022, HĐND tỉnh đã ban hành 629 nghị quyết, tổ chức thực hiện 200 cuộc giám sát; tổ chức 750 cuộc tiếp xúc cử tri với hơn 72.900 lượt cử tri tham dự; tiếp thu 3.634 ý kiến kiến nghị của cử tri.

Ủy ban Nhân dân tỉnh thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm nâng cao công tác dân vận chính quyền; ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện có hiệu quả công tác dân vận: Kế hoạch số 71/KH-UBND, ngày 14/3/2017 của UBND tỉnh về thực hiện công tác dân vận chính quyền các cấp tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2017-2021; Kế hoạch số 13/KH-UBND ngày 17/01/2022 của UBND tỉnh về thực hiện công tác dân vận chính quyền trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2026; Quyết định số 441/QĐ-UBND, ngày 21/02/2022 về việc ban hành Quy định công tác dân vận trong thực hiện các dự án trên địa bàn tỉnh Lào Cai (thay thế Quyết định 1902/QĐ-UBND, ngày 01/06/2017 của UBND tỉnh)...; phối hợp với Ban Dân vận Tỉnh ủy triển khai thực hiện “Năm dân vận chính quyền 2019”. Các cơ quan tư pháp đẩy mạnh cải cách hành chính, giảm phiền hà cho Nhân dân, thực hiện tốt dân chủ ở cơ sở nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ; tổ chức tuyên truyền, giáo dục pháp luật tới cán bộ, đảng viên và Nhân dân; thực hiện tốt hoạt động trợ giúp pháp lý; tư vấn pháp luật. Cải cách tư pháp, thực hiện tranh tụng tại phiên tòa theo luật định, bảo đảm công tác điều tra, truy tố, xét xử đúng đúng pháp luật, không để oan sai, để lọt tội phạm. Quyền tự do, dân chủ của công dân trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án được thưc hiện theo quy định của pháp luật. Công tác tiếp dân, xử lý đơn thư, khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tố tụng luôn được quan tâm giải quyết theo thẩm quyền.

Lực lượng vũ trang trong tỉnh thường xuyên đổi mới nội dung, phương pháp vận động quần chúng, coi trọng tuyên truyền thuyết phục là chính, với phương châm “gần dân, sát cơ sở”, bám sát nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội, tham mưu xử lý kịp thời các vụ việc phức tạp nảy sinh. Tổ chức tuyên truyền, giáo dục, vận động Nhân dân tích cực tham gia phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, “Toàn dân xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, không buôn bán hàng cấm qua biên giới, không tham gia các hoạt động truyền tôn giáo trái pháp luật, không di cư tự do, phụ nữ không bỏ đi khỏi nơi cư trú, không tảo hôn; tích cực cải tạo tập quán lạc hậu, tham gia bảo vệ an ninh biên giới.

Tỉnh ủy tiếp tục chỉ đạo quán triệt, cụ thể hóa Kết luận số 62-KL/TW, ngày 08/12/2009 của Bộ Chính trị về "Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị -xã hội" gắn với thực hiện Nghị quyết số 25-NQ/TW, Kết luận số 43-KL/TW; ban hành Đề án số 15-ĐA/TU (giai đoạn 2015 - 2020 và giai đoạn 2020 - 2025) về “Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội tỉnh Lào Cai”; Kế hoạch số 111-KH/TU, ngày 29/8/2014 về tổ chức triển khai thực hiện Quy chế giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội và Quy định về việc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền; Quy định số 400-QĐ/TU, ngày 20/4/2022 về trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền các cấp trong việc tiếp thu góp ý của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân; Nghị quyết số 29-NQ/TU, ngày 22/7/2022 về tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đến năm 2030 và những năm tiếp theo.

Chỉ đạo việc xây dựng, ký kết và thực hiện các chương trình, quy chế phối hợp về công tác dân vận hằng năm giữa Ban Dân vận Tỉnh ủy với Ban cán sự Đảng Ủy ban Nhân dân tỉnh, các lực lượng vũ trang, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh; Sở Y tế, Sở giáo dục và Đào tạo, Ban Dân tộc tỉnh, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh Lào Cai[1]. Các kế hoạch, chương trình phối hợp đã xác định rõ cơ chế, trách nhiệm trong phối hợp thực hiện nhiệm vụ chính trị, qua thực tiễn hoạt động đã tổng kết và rà soát, sửa đổi, bổ sung quy chế, đổi mới nội dung hoạt động phối hợp.

Các phong trào thi đua yêu nước gắn với phong trào “Dân vận khéo”, xây dựng, nhân rộng các mô hình, điển hình về công tác dân vận được quan tâm chỉ đạo triển khai thực hiện trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng - an ninh, xây dựng hệ thống chính trị gắn với việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn tỉnh. Đến nay, toàn tỉnh đã xây dựng và duy trì hoạt động hiệu quả 5.287 mô hình, điển hình “Dân vận khéo” trên các lĩnh vực của đời sống xã hội (trong đó có 4.273 tập thể, 1014 cá nhân, lĩnh vực phát triển kinh tế 1750 mô hình; lĩnh vực VHXH 1.767 mô hình; lĩnh vực ANQP 973 mô hình; lĩnh vực xây dựng hệ thống chính trị 259 mô hình).

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả nêu trên, trong qua trình thực hiện Nghị quyết và kết luận của Trung ương về công tác dân vận vẫn còn một số tồn tại, hạn chế đó là: Việc quán triệt, triển khai thực hiện và cụ thể hóa Nghị quyết số 25-NQ/TW, Kết luận số 43-KL/TW thành kế hoạch, chương trình hành động để thực hiện ở một số cấp ủy, cơ quan, đơn vị, địa phương, có lúc, có nơi chưa kịp thời, chưa sát với tình hình thực tế nên hiệu quả chưa cao; việc nắm bắt tình hình, tư tưởng Nhân dân, phát hiện, phản ánh, thông tin báo cáo và tham mưu giải quyết các tâm tư, nguyện vọng, kiến nghị của Nhân dân có lúc, có việc chưa kịp thời; việc xây dựng các mô hình “Dân vận khéo” tại một số địa phương, cơ quan chưa thực sự phát huy hiệu quả; việc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác dân vận trong tình hình mới...

Để tiếp tục tăng cường và đổi mới công tác dân vận, các cấp ủy đảng, chính quyền trên địa bàn tỉnh, trong thời gian tới cần thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng; nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị đối với công tác dân vận, trong đó phát huy vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền của các cơ quan, đơn vị.

Hai là, cấp ủy Đảng các cấp tiếp tục chỉ đạo, quán triệt thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị, quy định, kết luận… của Đảng về công tác dân vận; tiếp tục thể chế hoá quan điểm, đường lối của Đảng liên quan đến cuộc sống của Nhân dân gắn với thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia, Luật thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Ba là, tăng cường đổi mới công tác dân vận, nhất là công tác dân vận của cơ quan nhà nước và chính quyền các cấp. Tổ chức đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân định kỳ và đột xuất khi phát sinh các tình huống phức tạp; thực hiện tốt công tác tiếp công dân, tiếp nhận, giải quyết kịp thời đơn thư, phản ánh, kiến nghị của cử tri, nhân dân không để xảy ra “điểm nóng” tại cơ sở.

Bốn là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội; phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội, chú trọng giám sát, phản biện xã hội các chương trình, dự án phát triển kinh tế, xã hội liên quan đến người dân. Tăng cường giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội và Nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên.

Năm là, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả chương trình phối hợp công tác dân vận giữa các tổ chức trong hệ thống chính trị. Triển khai thực hiện có hiệu quả hoạt động của Ban chỉ đạo điều hành phối hợp hoạt động công tác dân vận. Tổ chức triển khai thực hiện chương trình, kế hoạch ký kết phối hợp thực hiện công tác dân vận với Ban Dân vận Tỉnh ủy các tỉnh: Sơn La, Lai Châu, Yên Bái giai đoạn 2023-2025.

Sáu là, nâng cao chất lượng phong trào thi đua “Dân vận khéo”; quan tâm tổ chức đánh giá, tổng kết, nhân rộng các mô hình, điển hình “Dân vận khéo”; kịp thời khen thưởng, động viên các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc, tiêu biểu trong các phong trào thi đua yêu nước, cuộc vận động tại địa phương.

Bảy là, xây dựng, củng cố tổ chức, bộ máy, cán bộ làm công tác dân vận, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp vững mạnh; quan tâm xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí, sử dụng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ trẻ tuổi, cán bộ dân tộc thiểu số nhằm đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác dân vận trong tình hình mới.

Tám là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát quá trình triển khai thực hiện nghị quyết, chỉ thị, quy định, kết luận... của Đảng về công tác dân vận; định kỳ sơ kết, tổng kết, đề ra các chủ trương, giải pháp phù hợp với thực tiễn.

Có thể nói, Nghị quyết 25-NQ/TW, ngày 3/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương về “Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới”,  đã được các cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các tổ chức chính trị-xã hội và lực lượng vũ trang trên địa bàn tỉnh Lào Cai triển khai thực hiện nghiêm túc, đem lại hiệu quả thiết thực, tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác dân vận.