Đối với công tác giám sát, phản biện xã hội, từ năm 2016 đến năm 2020, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã chủ trì tổ chức 10 chương trình giám sát cấp Trung ương, tập trung vào những nội dung, lĩnh vực, vụ việc cử tri, nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp quan tâm, bức xúc. Đề xuất với cấp ủy, phối hợp với chính quyền tổ chức định kỳ và đột xuất các cuộc đối thoại trực tiếp của người đứng đầu cấp ủy đảng, chính quyền với Nhân dân, qua đó kịp thời tháo gỡ khó khăn, giải tỏa bức xúc, tạo sự đồng thuận xã hội, góp phần xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền vững mạnh. Mặt trận các cấp và các TCTV đã hoàn thành tốt nhiệm vụ tham gia chuẩn bị và tổ chức bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XIV, XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 và nhiệm kỳ 2021-2026, góp phần vào thành công chung của cuộc bầu cử.

Mặt trận và các TCTV không ngừng mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại nhân dân, tăng cường đoàn kết hữu nghị và hợp tác quốc tế, thu hút được sự đoàn kết, ủng hộ của bạn bè và Nhân dân thế giới đối với sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ đất nước.

 Hệ thống tổ chức và hoạt động của MTTQ và các TCTV đã được quan tâm xây dựng, hoàn thiện. Công tác phối hợp giữa Mặt trận, các TCTV với cơ quan nhà nước cùng cấp ngày càng chặt chẽ và hiệu quả. Công tác phối hợp và thống nhất hành động giữa các thành viên trong Mặt trận có sự đổi mới, phát huy được sức mạnh tổng hợp và đặc thù, thế mạnh của từng tổ chức. Hệ thống tổ chức bộ máy, cán bộ cơ quan chuyên trách, đội ngũ chuyên gia, cộng tác viên của Mặt trận từ Trung ương đến cơ sở được củng cố, nâng lên về chất lượng, đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu quả hơn.

Kết quả nổi bật trong nhiệm kỳ qua đó là: (1) MTTQ Việt Nam và các TCTV đã luôn nhận thức và chú trọng đổi mới nội dung và phương thức hoạt động để thích ứng với tình hình mới, nhằm tập hợp, đoàn kết các lực lượng và xây dựng đồng thuận xã hội, không ngừng củng cố và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân tộc; (2) Các cuộc vận động, phong trào thi đua được triển khai có trọng tâm, trọng điểm, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần đổi mới, thi đua, lao động sáng tạo của Nhân dân và sự chung sức của cả cộng đồng tham gia phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội, xây dựng và phát triển đất nước; (3) Giám sát và phản biện xã hội đã trở thành hoạt động thường xuyên, trọng tâm và phát huy hiệu quả tích cực, nhiều nơi được đánh giá là hoạt động đột phá của công tác Mặt trận, góp phần khẳng định vị trí, vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; (4) Vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, tham gia phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được tăng cường; (5) Hoạt động đối ngoại Nhân dân của Mặt trận và các TCTV ngày càng mở rộng và đa dạng, cùng với công tác đối ngoại của Đảng, ngoại giao Nhà nước nâng tầm vị thế của đất nước trên trường quốc tế; (6) Bộ máy tổ chức, đội ngũ cán bộ của Mặt trận và các TCTV được củng cố; tiếp tục đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao về chất lượng, hiệu quả.

Bên cạnh những kết quả nêu trên, việc thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng vẫn còn một số hạn chế đó là: (1) Việc xây dựng chương trình hành động của MTTQ Việt Nam và TCTV triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng ở một số nội dung còn chung chung, chưa lựa chọn được khâu đột phá để tổ chức triển khai thực hiện; (2) Công tác giám sát và phản biện xã hội; công tác kiểm tra và rà soát, đôn đốc việc thực hiện nhiệm vụ ở một số tổ chức, địa bàn chưa sâu, thiếu thường xuyên, liên tục; (3) Một số nhiệm vụ trong quá trình thực hiện còn bộc lộ những hạn chế cần khắc phục.

Quá trình thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII của Đảng rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Thứ nhất, về nhận thức, cần xác định rõ việc xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng vừa là yêu cầu vừa là nguyên tắc căn bản đảm bảo sự lãnh đạo toàn diện của Đảng đối với công tác của Mặt trận và hoạt động của các TCTV và đối với sự nghiệp xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Thứ hai, quá trình triển khai thực hiện, Đảng đoàn, ban lãnh đạo Mặt trận và các TCTV cần bám sát quy định của Đảng, vừa làm vừa tổ chức rút kinh nghiệm, không cầu toàn, cũng không nóng vội.

Thứ ba, trong lãnh đạo và tổ chức thực hiện phải có quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, năng động, sáng tạo, tích cực và có kế hoạch cụ thể; thường xuyên phát huy tính chủ động, tích cực tham gia của các TCTV để tạo đột phá và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động; thường xuyên kiểm tra, rà soát, đôn đốc; hiệp thương và thống nhất hành động, phân công nhiệm vụ của Mặt trận Tổ quốc và các TCTV phải cụ thể, rõ việc, không chồng chéo.

Thứ tư, Mặt trận và các TCTV cần chủ động đề xuất với Đảng, phối hợp với chính quyền các cấp để xây dựng, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách và nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ.