Xác định thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở nhằm tạo sự đồng thuận, phát huy vai trò làm chủ của nhân dân, góp phần giữ vững ổn định chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương. Trong thời gian qua, việc thực hiện quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở được các cấp ủy đảng, chính quyền trong huyện Bắc Hà quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện gắn với nhiệm vụ chính trị của từng địa phương, cơ quan, đơn vị; qua đó đã nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và nhân dân trong thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở.

Các cấp uỷ đảng, tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả Kết luận số 120-KL/TW, ngày 07/1/2016 của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở”, Chỉ thị số 02-CT/HU, ngày 24/7/2015 về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy đảng đối với việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở. Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phát huy dân chủ trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương, trong tổ chức triển khai thực hiện công tác bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, được cụ thể hoá trong việc tuyên truyền về tiêu chuẩn đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, quyền và nghĩa vụ của người ứng cử, quyền lợi và nghĩa vụ của cử tri, các quy định về bầu cử và thể thức bầu cử... Đồng thời tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình hành động số 111-CTr/TU, ngày 16/01/2017 về thực hiện Nghị quyết TW 4 (khóa XII) về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ; đẩy mạnh công tác tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp theo Quy chế số 17-QĐ/TU, ngày 04/12/2019 của Tỉnh ủy; 03 tháng đầu năm 2021, toàn huyện đã tổ chức 05 cuộc tiếp xúc, đối thoại với nhân dân của người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền các cấp, trong đó cấp huyện 01 cuộc, cấp xã, thị trấn 04 cuộc với 99 ý kiến, kiến nghị về lĩnh vực đất đai, đền bù giải phóng mặt bằng; xây dựng cơ bản; chế độ, chính sách; đô thị, an ninh - trật tự; các ý kiến đã được chủ trì tiếp thu và giải đáp tại Hội nghị. Việc thực hiện QCDC gắn với việc triển khai thực hiện Quyết định số 99-QĐ/TW, ngày 03/10/2017 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về ban hành Hướng dẫn khung để các cấp ủy, tổ chức đảng trực thuộc Trung ương tiếp tục phát huy vai trò của nhân dân trong đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ và Quy định số 11-QĐ/TW, ngày 18/2/2019 của Bộ Chính trị về trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy trong tiếp dân, đối thoại trực tiếp với Nhân dân và xử lý những phản ứng kiến nghị của dân được chú trọng.

UBND huyện tiếp tục chỉ đạo triển khai thực hiện Quyết định số 1902/QĐ-UBND, ngày 01/6/2017 của UBND tỉnh về ban hành Quy định thực hiện công tác dân vận trong thưc hiện các dự án trên địa bàn tỉnh Lào Cai. Triển khai công tác tiếp dân, tiếp nhận và giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo; chỉ đạo các xã, thị trấn tiếp tục đẩy mạnh hoạt động của các tổ tiếp dân. Công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân luôn được cấp chính quyền quan tâm giải quyết khách quan, đúng pháp luật; 03 tháng đầu năm 2021, các cơ quan, đơn vị đã thực hiện tiếp 07 lượt công dân, các nội dung đề nghị, thắc mắc của công dân đã được cán bộ tiếp công dân tiếp nhận, phân tích, giải thích theo đúng quy định của pháp luật; tiếp nhận 10 đơn, đến nay đã giải quyết xong 09 đơn, còn 01 đơn cơ quan chức năng đang tiếp tục xác minh làm rõ để giải quyết theo quy định của Pháp luật.

Cùng với đó MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp đã tích cực, chủ động tham gia xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở. Vai trò của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội đối với việc thực hiện QCDC ở cơ sở được thể hiện rõ nét trong công tác tuyên truyền việc thực hiện QCDC và triển khai thực hiện QCDC tại các xã, thị trấn và trong các cơ quan Nhà nước; tuyên truyền, phổ biến, triển khai các chủ trương, chính sách của Đảng, các phong trào thi đua yêu nước, phong trào “cả nước xây dựng nông thôn mới”, cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư”. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, vận động quần chúng Nhân dân làm tốt công tác chuẩn bị cho cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021- 2026 gắn với việc triển khai thực hiện QCDC ở cơ sở. Mặt trận Tổ quốc đã tổ chức 19 Hội nghị tuyên truyền, thu hút 760 người tham gia; các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức 369 buổi tuyên truyền lồng gắn với các buổi sinh hoạt đoàn thể thu hút 12.643 lượt hội viên, đoàn viên tham gia. Luôn quan tâm lắng nghe ý kiến của đoàn viên, hội viên và nhân dân, nhất là những vấn đề nhân dân quan tâm, từ đó kịp thời nắm bắt, phản ánh các kiến nghị; chủ động tham mưu, đề xuất giải quyết các vụ việc, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng và hợp pháp của đoàn viên, hội  viên và nhân dân. Phối hợp chặt chẽ với chính quyền trong việc vận động nhân dân hiểu và thực hiện tốt phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” thực hiện theo QCDC. Công tác giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền theo Quyết định số 217-QĐ/TW và Quyết định số 218-QĐ/TW, ngày 12/12/2013 của Bộ Chính trị khóa XI gắn với Đề án số 15-ĐA/TU về “Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội và tham gia xây dựng Đảng, chính quyền của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội tỉnh Lào Cai giai đoạn 2020 - 2025”; Quy định 124-QĐ/TW ngày 02/02/2018 của Ban Bí thư Trung ương về “Giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt, cán bộ đảng viên” được quan tâm.

Việc thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn theo Pháp lệnh số 34/2007/PL-UBTVQH đạt được kết quả tích cực. UBND các xã, thị trấn đã công khai cho nhân dân được biết, được bàn, được làm, được kiểm tra trên các lĩnh vực kinh tế, đô thị, văn hoá - xã hội, quốc phòng - an ninh. Tập trung vào các nội dung như: chủ trương đầu tư một số công trình trọng điểm tại xã; huy động vốn làm đường giao thông nội thôn; huy động việc công khai sử dụng các quỹ: Quỹ đền ơn đáp nghĩa, quỹ vì người nghèo, công khai nguồn vốn xoá đói, giảm nghèo… đúng quy định và đối tượng góp phần ổn định cuộc sống. Công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ được các xã, thị trấn thông báo công khai đúng theo quy định, tạo điều kiện cho nhân dân theo dõi và giám sát; do vậy đã hoàn thành chỉ tiêu công tác tuyển quân năm 2021 (tuyển 85/85 quân). Những vấn đề liên quan đến lợi ích, nghĩa vụ của nhân dân như: mức đóng góp xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng, các công trình phúc lợi công cộng trong phạm vi xã, thôn, bản, tổ dân phố; đóng góp công lao động làm đường giao thông nông thôn, xây dựng nhà văn hóa,… đều được đưa ra để nhân dân bàn và trực tiếp quyết định, do đó đã tạo sự thống nhất cao trong nhân dân và huy động tốt nhân lực để triển khai thực hiện các chương trình phát triển kinh tế - văn hóa, xã hội ở địa phương; việc bầu trưởng thôn, tổ dân phố được thực hiện theo quy định. UBND các xã, thị trấn đã tập trung đẩy mạnh công tác cải cách hành chính theo mô hình “một cửa”; có lịch tiếp công dân niêm yết tại trụ sở, tiếp công dân đúng định kỳ, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân khi có nhu cầu liên hệ giải quyết thủ tục hành chính. Việc thực hiện QCDC ở cơ sở có tác động tích cực đối với sự phát triển kinh tế - văn hóa, xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội, đặc biệt trong xây dựng nông thôn mới; 03 tháng đầu năm, toàn huyện đã huy động nhân dân tham gia tự nguyện đóng góp làm được 8,43km đường bê tông xi măng; xây mới 29 nhà tiêu, 30 chuồng gia súc hợp vệ sinh; đến nay, tỷ lệ hộ chăn nuôi có chuồng trại hợp vệ sinh đạt 66,6%; huy động nhân dân ủng hộ trên 2000 ngày công xây dựng nông thôn mới.

Các cơ quan hành chính, sự nghiệp trên địa bàn huyện đã nghiêm túc triển khai Nghị định số 04/2015/NĐ-CP, ngày 09/01/2015 của Chính phủ và Thông tư số 01/2016/TT-BNV, ngày 13/01/2016 của Bộ Nội vụ. Việc tổ chức thực hiện QCDC trong cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, đơn vị sự nghiệp tiếp tục được phát huy. Các nội dung như: kế hoạch, nhiệm vụ công tác, kinh phí tài chính, các khoản mua sắm, các khoản thu chi cũng như các chế độ chính sách liên quan đến quyền và lợi ích của cán bộ, công chức và người lao động được công khai và thông tin đầy đủ; thực hiện lấy ý kiến khi đề bạt, bổ nhiệm, khen thưởng, kỷ luật cán bộ...  Tổ chức tốt hội nghị cán bộ công chức đầu năm; trong Quý I/2021 có 40 công đoàn cơ sở khối cơ quan nhà nước và các xã, thị trấn tổ chức Hội nghị cán bộ công chức. Các cơ quan, đơn vị tiếp tục cải tiến lề lối làm việc theo hướng “Gần dân, hiểu dân, trọng dân, học dân và có trách nhiệm với dân”, tạo điều kiện thuận lợi cho công dân, cơ quan, tổ chức đến liên hệ công tác; thực hiện có hiệu quả cơ chế “Một cửa”. Thực hiện niêm yết, công khai các thủ tục hành chính, hệ thống biểu mẫu, hồ sơ, lệ phí, giấy hẹn thời gian giải quyết. Đến nay, đã hoàn thành việc chuẩn hóa và công bố các thủ tục hành chính/danh mục thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền quản lý hoặc giải quyết.

Việc triển khai quy chế dân chủ trong doanh nghiệp được triển khai thực hiện tương đối đồng bộ; người lao động trong các doanh nghiệp đều bám sát vào nội quy, quy chế để thực hiện. Trên địa bàn có 4/4 doanh nghiệp tổ chức ký thoả ước lao động tập thể, đạt 100%. Các doanh nghiệp đã xây dựng quy chế phối hợp giữa ban giám đốc với ban chấp hành công đoàn; phát huy vai trò của ban thanh tra nhân dân, công đoàn trong việc tổ chức thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; tăng cường giám sát việc thực hiện các chế độ, chính sách đối với người lao động. Bổ sung, xây dựng quy chế đối thoại và tổ chức đối thoại định kỳ tại nơi làm việc. Phối hợp với các phòng, ban chuyên môn có liên quan trong huyện kiểm tra, giám sát việc thực hiện luật Lao động, luật công đoàn, luật Bảo hiểm xã hội kịp thời giải quyết khó khắn vướng mắc cho người lao động.

Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện quy chế dân chủ 03 tháng đầu năm 2021 trên địa bàn huyện vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, đó là: công tác tuyên truyền cho nhân dân hiểu rõ, hiểu đúng về quyền và lợi ích chính đáng cũng như trách nhiệm của mình đối với cộng đồng, xã hội còn hạn chế; việc chính quyền tổ chức lấy ý kiến nhân dân trước khi triển khai thực hiện các nhiệm vụ của địa phương ở một số nơi chưa thực hiện hoặc mới chỉ dừng ở việc thông báo cho nhân dân biết; việc thực hiện QCDC trong triển khai thực hiện một số dự án ở cấp xã, thôn có lúc, có nơi chưa thực hiện đúng quy trình, công tác đền bù, giải phóng mặt bằng có lúc còn chậm, chưa thỏa đáng, do đó còn chưa tạo được sự đồng thuận trong nhân dân.

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả việc thực hiện quy chế dân chủ trong thời gian tới, các cấp, các ngành cần qua tâm thực hiện một số nhiệm vụ sau: Tiếp tục quán triệt thực hiện Kết luận số 120-KL/TW, ngày 07/1/2016 của Bộ Chính trị (khóa XI) về tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện QCDC ở cơ sở; Kế hoạch số 18-KH/TU, ngày 04/3/2016 của Tỉnh ủy về triển khai thực hiện Kết luận 120-KL/TW; Pháp lệnh số 34/2007/PL-UBTVQH11 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội (khóa XI) về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn; Nghị định số 04/2015/NĐ-CP của Chính phủ về thực hiện dân chủ trong hoạt động của cơ quan nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập; Nghị định số 149/2018/NĐ- CP của Chính phủ về thực hiện QCDC trong doanh nghiệp. Gắn việc thực hiện QCDC với việc triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại hội Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ XVI, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Bắc Hà lần thứ XXIV. Nêu cao tinh thần trách nhiệm, vai trò nêu gương của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền. Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội; nâng cao chất lượng hoạt động giám sát, phản biện xã hội, nhất là những vấn đề liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của nhân dân và góp ý xây dựng Đảng, chính quyền. Tăng cường kiểm tra giám sát việc thực hiện quy chế dân chủ ở các loại hình...