Lào Cai là tỉnh vùng cao, biên giới, diện tích 6.383,9 km², dân số toàn tỉnh năm 2021 trên 730 nghìn người, gồm 25 dân tộc, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm 66,2% dân số, tỷ lệ hộ nghèo năm 2020 là 8,2%, trong đó tỷ lệ hộ nghèo là đồng bào DTTS chiếm 93,19% số hộ nghèo của tỉnh. Chính vì vậy, tỉnh Lào Cai luôn quan tâm thực hiện tốt chính sách dân tộc, trong đó có chính sách đối với người có uy tín. Năm 2018 toàn tỉnh có 1.409 người có uy tín, sau sáp nhập đơn vị hành chính, năm 2021, còn 1.130  người, bao gồm: dân tộc Dao 24,56%, dân tộc Mông 34,64%, dân tộc Giáy 5,86%, dân tộc Nùng 7,13%, dân tộc Kinh 1,64 %, dân tộc Phù Lá (Xa Phó, Thu Lao) 2,35%, còn lại các dân tộc Pa Dí, Tu Dí, La Chí, Hoa, Thái 1,40%...

Đội ngũ những người có uy tín trong đồng bào DTTS đã phát huy vai trò và có những đóng góp quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn an ninh trật tự ở địa phương. Bằng uy tín và những kinh nghiệm của mình, người có uy tín đã tích cực vận động gia đình và cộng đồng thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng; chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương, gương mẫu đi đầu để các thành viên trong gia đình, cộng đồng thôn, bản noi theo; tích cực tham gia phát triển sản xuất, kinh doanh, xóa đói giảm nghèo; xây dựng nông thôn mới (NTM); xây dựng đời sống văn hóa ở các thôn, bản ngày càng lành mạnh, tiến bộ. Người có uy tín còn là cầu nối quan trọng giữa nhân dân với cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc (MTTQ), các đoàn thể; mạnh dạn góp ý cho cán bộ, đảng viên trong thực hiện quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở và phối hợp với cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể làm tốt công tác tuyên truyền, vận động quần chúng ở địa phương; tại Đại hội đại biểu các DTTS lần thứ III tỉnh Lào Cai năm 2019 đã có 26/250 đại biểu dự đại hội là người có uy tín chiếm 10,4%; đặc biệt tại Đại hội đại biểu toàn quốc các DTTS Việt Nam lần thứ II năm 2020, đoàn đại biểu tỉnh Lào Cai có 8/41 đại biểu là người có uy tín chiếm 19,5%. Người có uy tín  đã tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia xây dựng kết cấu hạ tầng với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”; giúp nhau làm kinh tế, xóa đói giảm nghèo, tham gia phong trào xây dựng NTM… được đông đảo các tầng lớp nhân dân đồng tình ủng hộ, tham gia hiến đất, giải phóng mặt bằng, đóng góp ngày công để mở rộng các tuyến đường giao thông nông thôn và các công trình phúc lợi. Nhiều người đã trở thành gương sáng về phát triển kinh tế ở cơ sở, điển hình cho cộng đồng học tập như:  Ông Vàng Páo Sùng, dân tộc Mông, thôn Sà San, xã La Pan Tẩn, huyện Mường Khương đã tuyên truyền, vận động nhân dân đóng góp 120 triệu đồng tiền mặt, hiến khoảng 3 ha đất, trên 600 ngày công lao động xây dựng NTM; Ông Triệu Kim Tiến, thôn Nậm Kẹn, xã Nậm Dạng, huyện Văn Bàn, giai đoạn 2015-2020 ông đã vận động nhân dân trong thôn đóng góp trên 200 triệu đồng, 350 ngày công để xây dựng nhà văn hóa thôn, hiến 1000 m2 đất để mở 02 tuyến đường xây dựng NTM của thôn, xã; Bà Hoàng Thị Chắp, dân tộc Giáy, thôn Luổng Đơ, xã Cốc San, thành phố Lào Cai là nông dân sản xuất giỏi với mô hình sản xuất kinh doanh cá thịt và sản xuất cá giống, doanh thu 1 tỷ đồng/năm, tạo việc làm ổn định cho 4-6 lao động tại chỗ, lao động thời vụ là 50 – 60 người với thù lào từ 4 – 6 triệu đồng/người tháng, bà đã được Hội nông dân tỉnh Lào Cai cử đi dự Hội nghị biểu dương nông dân sản xuất giỏi tại thủ đô Hà nội; UBND tỉnh Lào Cai cử đi dự Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc giai đoạn 2016 – 2020.

Ngoài ra còn rất nhiều người có uy tín ở khắp các địa phương trong tỉnh, là tấm gương sáng trong trong việc phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo, xây dựng NTM, giữ gìn bản sắc văn hóa, .. được các địa phương cử tham dự hội nghị biểu dương nông dân sản xuất giỏi cấp huyện, cấp tỉnh và Trung ương, dự Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc, Đại hội  đại biểu DTTS toàn quốc lần thứ II tại thủ đô Hà Nội, được nhân dân tin yêu, học tập và làm theo.

Trong đời sống cộng đồng dân cư, người có uy tín luôn đi đầu trong tuyên truyền, vận động đến từng hộ gia đình, dòng họ, anh em, con cháu tích cực thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; động viên con em trong độ tuổi đến trường, vận động nhân dân từng bước xoá bỏ những tập quán lạc hậu, mê tín dị đoan, xây dựng thôn, bản văn hoá, gia đình văn hóa, vệ sinh môi trường, điển hình  là Bà Triệu Kim Phúc thôn Làng Ẻn xã Trì Quang, huyện Bảo Thắng đã phối hợp cùng cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể trong thôn, mời thầy mo, thầy cúng trong cộng đồng dân tộc Dao tại thôn, xã bàn bạc đưa ra giải pháp cam kết xóa bỏ các tập quán lạc hậu trong việc tang, việc cưới, cũng lễ cho phù hợp với đời sống văn hóa và xây dựng mô hình thôn bản văn hóa kiểu mẫu; Ông Châu Đức Quý thôn Nậm Chủ, xã Bản Cầm, huyện bảo Thắng đã tích cực tuyên truyền nhân dân phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, xây dựng bản gia quy của dòng họ về phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, kết quả dòng họ Châu của ông không còn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

Người có uy tín còn tích cực vận động gia đình, dòng họ, cộng đồng thôn, bản giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, các phong tục, tín ngưỡng, lễ hội truyền thống như: Lễ hội Gầu Tào của dân tộc Mông, Lễ hội Lồng Tồng của dân tộc Tày, Lễ hội Xuống đồng của dân tộc Giáy...; truyền dạy nhiều nghề truyền thống trong cộng đồng; tập hợp cộng đồng tổ chức các hoạt động tín ngưỡng dân gian, điển hình Ông Hoàng Sín Hòa, thôn Pạc Ngam, xã Nấm Lư, huyện Mường Khương, mở 09 lớp dạy hát dân ca Nùng dín cho học sinh các Trường  phổ thông dân tộc bán trú và Tiểu học, cán bộ Hội phụ nữ xã Nấm Lư với tổng số người theo học là 275 người; tổ chức 24 buổi hát giao duyên ban đêm tại 8 thôn trong xã với 86 người hát; trong 5 năm qua, bản thân đã cùng với Câu lạc bộ Dân ca Nùng dín, tổ chức được 7 lần thi “Sáng tác lời mới”, thu hút được 159 lượt người tham gia sáng tác; tổ chức quay 13 bộ phim, clip về những nét đẹp văn hóa của địa phương…

Người có uy tín đã có đóng góp quan trọng trong công tác xây Đảng, chính quyền, MTTQ và các tổ chức đoàn thể ở cơ sở. Qua các đợt tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, HĐND các cấp, những người có uy tín đã phản ánh tâm tư, nguyện vọng của đồng bào các dân tộc trên địa bàn đối với Đảng, Nhà nước; tích cực tham gia đóng góp những ý kiến tâm huyết, thiết thực vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng ở địa phương, chủ động tham gia cùng cấp ủy, chính quyền các cấp xây dựng và củng cố hệ thống chính trị cơ sở, nhất là công tác tổ chức tập hợp quần chúng, tham gia giám sát, quản lý các chương trình, chính sách trên địa bàn; xây dựng khối đoàn kết toàn dân ở vùng đồng bào các DTTS. Giúp các ngành chức năng triển khai nhiều nhiệm vụ trong công tác giữ gìn an ninh, trật tự an toàn xã hội như: vận động quần chúng tham gia xây dựng Phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”; phát hiện, tố giác tội phạm, tham gia tổ hòa giải, trực tiếp tham gia giải quyết một số vụ việc phức tạp về an ninh, trật tự ở cơ sở; tuyên truyền, vận động đồng bào chấp hành pháp luật; chống tuyên truyền đạo trái pháp luật; ngăn ngừa kẻ xấu lợi dụng tuyên truyền chống phá khối đại đoàn kết các dân tộc; vận động nhân dân tích cự tham gia với lực lượng Biên phòng, tự quản đường biên, cột mốc và an toàn trật tự thôn bản khu vực biên giới. Nhiều người có uy tín gương mẫu thực hiện và vận động nhân dân tham gia các hoạt động quyên góp, ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo”, ủng hộ đồng bào bị thiên tai bão lụt, xoá nhà tạm.. Đó là những tấm gương tiêu biểu, đại diện cho những người có uy tín tỉnh Lào Cai đã được tham dự nhiều hội nghị tuyên dương cấp tỉnh, cấp huyện. Trong giai đoạn 2018 - 2021, có 277 lượt người có uy tín có thành tích xuất sắc được khen thưởng, trong đó: 01 người được Thủ tướng Chính phủ tặng Bằng khen; 60 người được Chủ tịch UBND tỉnh, Bộ Trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tặng Bằng khen; 18 người được UBND tỉnh tặng thư khen; 09 người được Trưởng Ban Dân tộc tỉnh tặng Giấy khen; Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố tặng giấy khen cho 189 người.

Để góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 và nhiệm vụ công tác phát huy vai trò của người có uy tín trong giai đoạn mới, người có uy tín cần tích cực tham gia tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện tốt đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; đoàn kết, tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước; hăng hái lao động, sản xuất kinh doanh làm giàu chính đáng, xóa đói, giảm nghèo; vận động nhân dân giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, quyết tâm cải tạo những tập quán lạc hậu. Lắng nghe ý kiến của nhân dân, phản ánh kịp thời tâm tư nguyện vọng của nhân dân với cấp ủy và chính quyền và các đoàn thể; trước mắt gương mẫu vận động gia đình và nhân dân tích cực tham gia đi bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021 – 2025, tổ chức vào ngày 23/5/2021, để người có uy tín thực sự là cầu nối giữa Nhân dân với Đảng và Nhà nước./.