Những năm gần đây, các cấp chính quyền huyện Bảo Thắng luôn quan tâm lãnh đạo Nhân dân đẩy mạnh phát triển nông nghiệp, trong đó chú trọng đến cây quế và chế biến các sản phẩm từ quế. Thị trường quế rộng mở, giá bán ổn định là điều kiện giúp nông dân gắn bó với nghề trồng quế. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra là cần tìm được giải pháp chung giữa doanh nghiệp tiêu thụ và nông dân sản xuất để việc phát triển cây quế trở nên thực sự bền vững.

Từ điều kiện thực tế trồng quế của địa phương, anh Triệu Phúc Lý - dân tộc Dao đỏ ngày đêm trăn trở, suy nghĩ với câu hỏi làm gì để nâng cao giá trị kinh tế cho cây quế. Sau khi tìm hiểu kĩ về tiềm năng của loài cây có gí trị kinh tế, năm 2006, anh Lý đã mạnh dạn thành lập cơ sở thu mua quế lấy tên là: Hợp tác xã Nông-Lâm-Nghiệp Chiến Thắng tại xã Nậm Đét, huyện Bắc Hà. Đến năm 2015 cơ sở của gia đình anh chuyển về thôn Xả Hồ, xã Phong Niên huyện Bảo Thắng, đây là một trong những địa bàn có diện tích trồng quế cao khoảng 7.200 ha trong đó xã Thái Niên là 1.200 ha, đất đai màu mỡ, khí hậu thuận lợi nên anh quyết định đưa vợ con về nơi đây để lập nghiệp.

 Tuy nhiên, trước đây mọi hoạt động sản xuất, thu mua chế biến các sản phẩm của cây quế đại đa số là tự phát, nhỏ lẻ, không tận dụng được hết giá trị của cây. Đồng thời chưa có tổ chức thu mua quy mô, ổn định, người dân bị tư thương ép giá, các sản phẩm quế làm ra chỉ giao thương ở thị trường nội địa.  Với quyết tâm, lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ, anh đã liên kết các hộ trồng quế để thành lập tổ nhóm cùng sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Ban đầu chỉ thử nghiệm với sản lượng nhỏ, sau đó anh tìm đến các đối tác mở rộng đầu ra cho sản phẩm, mong muốn đưa sản phẩm quế Lào Cai vượt ra khỏi biên giới đất nước. Nhưng khi bắt tay vào thực hiện ý tưởng xuất khẩu quế, anh Lý phải đối mặt với muôn vàn khó khăn về quy mô sản xuất, nhà xưởng, vốn, quy cách, mẫu mã sản phẩm…

Anh Lý chia sẻ, trước kia vợ chồng anh rất nghèo, kinh tế gia đình chủ yếu từ làm ruộng, trồng lúa, trồng sắn rất vất vả nhưng thu nhập không được bao nhiêu. Thấy cây quế có giá trị cao nên 2 vợ chồng anh quyết định trồng quế. Ban đầu, để lấy ngắn nuôi dài, anh chị trồng quế xen canh sắn cho đến khi cây quế khép tán. Giai đoạn đầu do không có kinh nghiệm nên cây quế anh trồng không phát triển tốt, và không có đất nên không mở rộng được diện tích cây trồng. Với lý do đó, anh đã chuyển sang thu mua các sản phẩm từ quế, sa nhân, thảo quả, sắn. Giúp bà con giải quyết đầu ra cho sản phẩm nông, lâm nghiệp.

Nhờ thu nhập từ cây quế, vợ chồng anh Lý đã đầu tư xây dựng một được xưởng chế biến và một kho bãi với sân phơi rộng khoảng 7.000 m², mua sắm được nhiều trang thiết bị máy móc, ô tô tải lớn để vận chuyển hàng hóa. Không chỉ thu mua quế, anh Lý còn tận dụng thế mạnh và tiềm năng sẵn có của địa phương để phát triển mô hình chế biến các sản phẩm từ cây quế. Mô hình áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất như máy băm cành, máy đập cành quế, máy thái cành quế... Các sản phẩm sản xuất đều đạt tiêu chuẩn tiêu thụ trong nước và xuất khẩu ra một số nước trên thế giới như: Ấn Độ, Hàn Quốc, Băng-la-det, Nhật Bản,…

            Công nhân phân loại và chế biến quế tại xưởng của anh Lý

Bình quân mỗi năm, gia đình anh thu mua, sản xuất, chế biến khoảng 700-800 tấn quế, 200 tấn sa nhân, 700 tấn sắn, 200 tấn thảo quả. Lợi nhuận sau khi trừ chi phí bình quân đạt 800 đến 900 triệu đồng/năm.

Không chỉ làm giàu cho bản thân và gia đình, anh Lý còn tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động ở địa phương. Hiện tại, xưởng sản xuất của anh có 30 công nhân thời vụ với mức lương trung bình 8 triệu đồng/người/tháng. Với những thành quả đó, năm 2018 anh được Thủ tướng Chính phủ tặng bằng khen “Có mô hình sản xuất, kinh doanh ổn định, hiệu quả, giúp đỡ nhiều hộ nông dân xóa đói, giảm nghèo, tạo việc làm cho người lao động tại tỉnh Lào Cai”.

              Gia đình anh Lý bên gian hàng trưng bày sản phẩm từ cây quế

Ngoài ra, anh Lý còn tích cực tham gia các phong trào xây dựng nông thôn mới ở khu dân cư như: Ủng hộ tiền xây dựng thôn nông thôn mới kiểu mẫu, góp sức và phương tiện ô tô của gia đình tham gia hỗ trợ làm đường và tuyến điện chiếu sáng của khu dân cư, giúp đỡ nhiều gia đình có hoàn cảnh khó khăn,…

Chào tạm biệt anh, tôi thầm cảm phục chàng trai người Dao đỏ với quyết tâm và lòng nhiệt huyết của tuổi trẻ làm giàu cho quê hương./.